Kansen van Tim Mayer op het FIA-presidentschap

Een van de meest intrigerende aspecten van Tim Mayers campagne als kandidaat voor het FIA-voorzitterschap is de opvallende overeenkomst met het programma van de huidige voorzitter, Mohammed Ben Sulayem, vier jaar geleden. Mayer gaf impliciet toe tijdens een persconferentie vóór de Grand Prix van Groot-Brittannië, waar hij zijn plannen uiteenzette. “Mohammed Ben Sulayem voerde campagne met waardevolle ideeën: steun voor kleinere clubs, transparantie en hervormingen,” zei Mayer. “De boodschap was goed, maar de uitvoering is mislukt. In plaats van hervormingen hebben we een spektakel gekregen.”

Volgens Mayer is het beleid van Ben Sulayem gebaseerd op “toneelspel” om “de schijn van vooruitgang” te wekken. Hij beschreef zelfs de financiële veranderingen binnen de federatie – een van de grootste troeven van de huidige voorzitter – als een schijnvertoning. Dit is wellicht een kwestie waar forensische accountants zich over zouden moeten buigen. Mocht er een yin-en-yang-dynamiek zijn tussen deze twee kandidaten, dan is deze in ieder geval niet in balans. De FIA-voorzittersverkiezingen zijn in wezen een kwestie van aantallen en Ben Sulayem heeft ervoor gezorgd dat de rekensom altijd in zijn voordeel uitkomt.

De eerste stap in dit spel is dat een kandidaat wereldwijd steun moet aantonen via zijn team (de zogenaamde ‘lijst’) van andere FIA-leden die hem exclusief ondersteunen: een potentiële voorzitter van de senaat, een vicevoorzitter, zeven vicevoorzitters voor sport en een vicevoorzitter voor auto’s, mobiliteit en toerisme. Van de sport-vicevoorzitters moeten er twee uit Europa komen en telkens één uit Afrika, Oceanië, Noord-Amerika, Zuid-Amerika, het Midden-Oosten en Noord-Afrika.

Een zittende voorzitter kan dus effectief tegenstand blokkeren door de volledige steun van één regio te verkrijgen. Toen David Ward in 2013 zijn poging om Jean Todt uit te dagen opgaf, was dat omdat 11 van de 12 Noord-Amerikaanse autoclubs al hun steun aan Todt hadden toegezegd.

Kaarten op tafel

Als aan deze vereisten is voldaan, draait het in de daadwerkelijke verkiezing om stemmen. De FIA heeft 245 lidorganisaties uit 149 landen; elk land beschikt over 24 stemmen, die verdeeld worden tussen mobiliteitsclubs en sportclubs. Aangezien deze verhouding per land varieert, hebben sommige landen meer stemkracht dan andere.

Ondertussen is het duidelijk geworden dat de vermeende kandidatuur van Carlos Sainz Sr. nooit serieus was bedoeld – hij fungeerde als een zogenaamde ‘stalking horse‘, een politiek begrip ontleend aan de jacht, waarbij een ander dier wordt gebruikt om ongezien dichter bij het doelwit te komen.

Studenten van de politieke geschiedenis zullen zich misschien de nadagen van Margaret Thatchers premierschap in het Verenigd Koninkrijk herinneren. In 1989 daagde een weinig bekende Lagerhuis-afgevaardigde, de 69-jarige Anthony Meyer, haar uit in een leiderschapsverkiezing. Zoals verwacht verloor hij – maar er stemden genoeg leden van de partij op Meyer of onthielden zich van stemming om de oppositie tegen Thatcher te laten groeien. Nog geen jaar later was ze weg.

De ontwikkelingen rond de FIA-voorzittersverkiezingen zouden op een vergelijkbare manier geïnterpreteerd kunnen worden. Met de aankondiging dat hij overwoog zich kandidaat te stellen, fungeerde Carlos Sainz als een soort barometer voor de mate van oppositie tegen het huidige regime. Hij dwong de zittende president om ten minste een deel van zijn kaarten op tafel te leggen, in de vorm van steunbetuigingen van verschillende nationale automobielclubs – vooral, zoals opvalt, Spaanstalige clubs.

Lijst samenstellen

Mayer zelf zegt dat er geen verband bestaat tussen zijn kandidatuur en die van Sainz, die uiteindelijk besloot niet door te gaan. Door echter daadwerkelijk zijn kandidatuur te bevestigen en een manifest te presenteren – in plaats van alleen te zeggen dat hij erover nadacht – heeft Mayer slechts één publieke stap verder gezet dan Sainz. Wat hij nu moet doen, is zijn ‘lijst’ samenstellen en de recent aangenomen selectieprocedure doorlopen, die deze zomer door de FIA-ledenvergadering is goedgekeurd. Deze procedure beoordeelt onder andere de “professionele integriteit” van kandidaten.

Tot nu toe heeft Mayer geen andere leden van zijn team bekendgemaakt, hoewel er wordt gesproken over Robert Reid – de voormalig rallynavigator die kort voor de Grand Prix van Bahrein zijn functie als vicevoorzitter voor sport onder Ben Sulayem neerlegde. David Richards, voorzitter van Motorsport UK en ooit een fervent supporter van Ben Sulayem maar inmiddels een van zijn felste critici, werd ook genoemd als adviseur tijdens Mayers persconferentie. “Ik heb het voorrecht om advies te krijgen van mensen op het hoogste niveau over wat we moeten doen,” zei Mayer. “De presidentiële lijst… daar zijn nog een paar open plaatsen. We hebben geprobeerd deze campagne onder de radar te houden. Dat was ook nodig. Er is geen geheim in de autosport of mobiliteit. Dus als we met mensen praten, zou dat ook geen geheim zijn.”

Mayer verwees ook naar voormalig FIA-CEO Natalie Robyn, die in 2024 na een zeer korte ambtstermijn vertrok. Hij zei dat hij haar “morgen nog zou terugnemen”.

Strijdtoneel

Tot nu toe heeft Mayer zich opgevoerd als een sterke en goed geciteerde stem voor het anti-Ben Sulayem-kamp, waarbij hij het huidige bestuur zelfs beschreef als een “schrikbewind”. Deze opvallende term, ontleend aan een gewelddadige periode van de Franse Revolutie, is opvallend gezien het feit dat het FIA-hoofdkwartier zich aan de Place de la Concorde bevindt, waar koning Lodewijk XVI en Marie Antoinette in 1793 werden onthoofd.

Maar om te slagen in wat in wezen een rekensom is, moet Mayer meer doen dan alleen scherpe kritiek uiten op de zittende president. Een belangrijk aspect van de FIA dat velen over het hoofd zien, is dat de Formule 1 en autosport slechts een klein onderdeel zijn van de totale activiteiten van de organisatie. De lidclubs hebben hun eigen agenda’s en prioriteiten, en het verkiezingsproces is daardoor in essentie transactioneel: wat kan of zal de president voor hen betekenen?

Dit is het voornaamste strijdtoneel voor Mayer – en dat beseft hij. “Het is op dit moment cruciaal voor de lidclubs dat ze de meerwaarde zien, dat ze het gevoel hebben dat ze iets terugkrijgen,” zei hij. “Om eerlijk te zijn: Mohammed is er behoorlijk goed in geweest om hen uit te leggen wat hij voor hen doet. Maar hij moet dat van boven tot onder doen – niet slechts hier en daar, bij een paar clubs. Het moet organisatiebreed zijn.” Wat Mayer moet doen om de verkiezing te winnen, is de clubs overtuigen dat zij – in zijn woorden – “meer waarde kunnen krijgen dan ze nu krijgen”. Uiteindelijk draait alles om de rekensom.