Ben Sulayem’s Strenge Leiderschap: Een Gerechtvaardigd Standpunt

Het “vloekverbod” in de Formule 1 heeft de afgelopen weken veel discussie veroorzaakt, vooral tijdens de officiële lancering van het F1 75-seizoen in Londen, afgelopen februari. Daar werd de onlangs aangescherpte gedragscode van de FIA voor coureurs en teamvertegenwoordigers openlijk bekritiseerd, wat leidde tot negatieve reacties van het aanwezige publiek. In april kondigde FIA-president Mohammed Ben Sulayem aan dat er een herziening van bijlage B van de International Sporting Code zou plaatsvinden, waarin het taalgebruik wordt gereguleerd. Enkele wijzigingen zijn onder andere: bepaalde boetes zijn verminderd van €10.000 naar €5.000, eerste overtredingen worden minder streng behandeld, en er zijn uitzonderingen toegevoegd voor ongepaste uitspraken in ongecontroleerde omgevingen, zoals teamradio’s in vergelijking met officiële persmomenten van de FIA.

Het is geen geheim dat Toto en Susie Wolff geen voorstanders zijn van Ben Sulayem. Toch erkent de Mercedes-teambaas dat er ook positieve aspecten zijn aan zijn voorzitterschap. “Je kunt niet ontkennen dat hij met een stevige hand regeert”, zei hij. “Hij laat zich door niemand iets voorschrijven. Dat kan ook voordelen hebben.” Wolff deed zijn opmerkingen over de FIA-president tijdens de Grand Prix van Oostenrijk. Bij zijn thuisrace organiseert de in Wenen geboren teambaas traditioneel een barbecue voor een select gezelschap Oostenrijkse media. Tijdens het evenement in juni werd ook de relatie tussen de teams en de FIA besproken.

Wolff gaf zelfs toe dat Ben Sulayem “het waarschijnlijk bij het rechte eind had wat betreft het elfde team.” Tijdens een interne beoordeling selecteerde de FIA-voorzitter het verzoek van Michael Andretti als de sterkste en bleef hij het uitbreiden van het F1-veld steunen. Aanvankelijk werd dit echter tegengehouden door rechtenhouder Liberty Media. Pas nadat Andretti zich terugtrok en General Motors via het merk Cadillac bij het project kwam, herzag Liberty zijn standpunt. Wolff is van mening dat een fabrieksteam van Cadillac “goed voor de sport is. Dus daar is uiteindelijk iets positiefs uit voortgekomen.”

Steun voor aanpak rond vloeken

Terwijl Ben Sulayem veel steun ontving van F1-fans voor het elfde team, ligt het vloekverbod gevoeliger. Veel fans verlangen naar ongefilterde persoonlijkheden zoals James Hunt of Kimi Räikkönen. Wolff ziet echter niets verkeerd in het idee dat coureurs een voorbeeldfunctie hebben. “Ik vind dat zijn standpunt over vloeken terecht is”, zegt de 53-jarige. Hij legt uit: “Veel coureurs die op de radio schreeuwen, hebben Engels niet als moedertaal. Als een Franse of Italiaanse coureur zegt ‘go and fuck yourself’ op de radio en dat als normaal beschouwt, komt dat vaak omdat hij dat al sinds zijn karttijd zo hoort. Maar letterlijk vertaald naar zijn moedertaal, zou hij waarschijnlijk zelf schrikken.”

Wolff geeft toe dat hij soms gefrustreerd raakt door coureurs die hun engineers uitschelden in het heetst van de strijd: “Ik vind dat kinderen moeten leren anderen niet via de boordradio te beledigen. Zo’n engineer heeft thuis een gezin dat trots is dat hij samenwerkt met een F1-coureur. Als de coureur hem dan zo afsnauwt, is dat niet goed – en helaas gebeurt dat al in de juniorcategorieën.”

Wolff spreekt uit ervaring. Zijn zoon Jack rijdt inmiddels karts, en de toon van de jonge coureurs is niet anders dan die in de Formule 1: “Die acht-, negen-, en tienjarigen praten zoals de profs. Ze spiegelen zich duidelijk aan hun helden.” Als ouder, zegt Wolff, “vind ik het goed dat de president daar een duidelijke lijn in trekt. Je kunt discussiëren over waar de grens ligt tussen vloeken en beledigen. Tijdens een race fungeren wij ook als afvoerputje voor de frustraties van de coureurs. Ze rijden 300 kilometer per uur, wiel-aan-wiel, op het randje van hun kunnen – en dan zeggen wij: ‘Wees beleefd.’ Maar dat is niet het punt. Het is prima als ze even stoom afblazen. Wat niet kan, is dat het persoonlijk wordt. Daar moet een duidelijke grens liggen.”

Wat wordt geregeld in bijlage B van de sportieve code?

Bijlage B van de International Sporting Code is niet bindend voor wedstrijdleiders, maar functioneert als richtlijn. Wangedrag wordt daarin gedefinieerd als “het algemeen gebruik van taal (schriftelijk of mondeling), gebaren en/of signalen die grof, beledigend of kwetsend kunnen zijn, of die redelijkerwijs als ongepast of vernederend kunnen worden ervaren.” Ook is verboden “elk wangedrag dat gepaard gaat met belediging van officials.” Interessant daarbij is dat normaal vloekgebruik een boete van €5.000 oplevert, maar het beledigen van een official kan resulteren in een gridstraf van drie plaatsen.

Een belangrijk aandachtspunt voor de coureurs met betrekking tot bijlage B is het onderscheid tussen gecontroleerde en ongecontroleerde omgevingen. Gecontroleerde omgevingen zijn bijvoorbeeld persconferenties, interviews en podiumceremonies. Teamradio’s vallen echter onder ongecontroleerde situaties. Verzachtende omstandigheden zijn mogelijk als iemand niet wist dat hij of zij werd opgenomen. Wat veel fans niet weten, is dat bijlage B ook “het maken of tonen van politieke, religieuze of persoonlijke uitingen” verbiedt. Overtreding van deze regel kan leiden tot een boete van €20.000 en een verplichte openbare verontschuldiging.